๑๐ นิทาน
เรื่อง นกแขกเต้าโพธิสัตว์
ว่าครั้งหนึ่งนานสุดพระพุทธองค์ เกิดในวงศ์วิหคเป็นนกไพร
เรียกว่า นกแขกเต้า อยู่เขาเขิน เที่ยวบินเหินหาธัญญาในนาไร่
เป็นหัวหน้านกร้อยนับร้อยไป ไปหากินถิ่นไกลจากรวงรัง
เข้าออกบินนำหน้าพาวิหค ออกบินผกโผผินถวิลหวัง
พอหายหิวโหยดีมีกำลัง พอสายัณห์หันหลังกลับรังนอน
แต่ตัวขุนวิหคเป็นนกรู้ มีลูกอยู่ในรังนั้นยังอ่อน
มีพ่อแม่แม่ชราจึงอาทร ไม่บินจรปากเปล่าเหมือนชาวนก
ยังคาบข้าวสามรวงเป็นพวงห้อย แล้วบินลอยนำหน้าบรรดาวิหค
เจ้าของนาว่าแขกเต้านี่เจ้างก กินแล้วฉกเอารวงข้าวเอาไปกิน
จึงร้องด่าว่านกวิหคชั่ว เห็นแก่ตัวเจ้าอยู่มิรู้สิ้น
มากินข้าวในนาเป็นอาจิณ แล้วยังบินคาบข้าวของเราไป
นกแขกเต้าร้องตอบให้ชอบจิต เป็นภาษิตสำนวนที่ควรใคร่
ว่าเม็ดข้าวเรากินจนสิ้นไป เหมือนเทใส่เหวมาเป็นอาจิณ
อีกรวงหนึ่งที่เราคาบเอาไป เพื่อส่งใช้เขาที่เป็นหนี้สิน
อีกรวงหนึ่งฝังไว้ที่ในดิน เอาไว้กินชาติหน้าอนาคต
อีกรวงหนึ่งให้กู้แก่ผู้อื่้น ที่เขายื่นมือยืมเมื่อยามอด
เมื่อเขามีหมื่นแสนคงแทนทด เขาคงชดใช้หนี้ที่ยืมไป
คือใช้หนี้พ่อแม่ที่แก่เฒ่า เคยเลี้ยงเรานานโขจนโตใหญ่
ฝังดินคือบุญทานหว่านเอาไว้ คงขุดได้ต้นทุนการบุญทาน
ให้กู้คือให้บุตรสุดสวาท ที่ยังขาดทุนปักเป็นหลักฐาน
ต้องให้กู้ยืมพลันมิทันนาน เพื่อบุตรหลานมีกำลังขึ้นตั้งตัว
นกแขกเต้าเป็นโพธิสัตว์อุบัติมา เป็นตถาคตตรัสสอนสัตว์ทั่ว
สอนให้หาทรัพย์ชอบในครอบครัว กินไปชั่วชีวิตคิดให้ดี
ส่วนหนึ่งกินสิ้นไปเหมือนใส่เหว เหมือนน้ำเหลวละลายกลายเป็นขี้
ส่วนหนึ่งตอบแทนบุพการี ผู้ให้ชีวิตตูเลี้ยงดูมา
เรียกว่าเงินใช้หนี้เป็นที่ชอบ เราต้องตอบแทนคุณบุญหนักหนา
ให้กู้คือเลี้ยงดูบุตรภรรยา ถือเป็นหน้าที่ด้วยช่วยชักนำ
ช่วยคนอดคนอยากคนยากไร้ เหมือนฝังไว้ในดินในถิ่นถ้ำ
ย่อมขุดพบทรัพย์เก่าที่เราทำ ไม่จมน้ำหายไปคงได้คืน ฯ (๓๐ คำ)
๒๕ ธันวาคม ๒๕๓๒
----------------------------------------------------------------------------------------
* นกแขกเต้าพูดได้ คือทราบจากทศพลญาณ ถึงเจโตปริยญาณ
ทราบความคิดของสัตว์ ไม่ใช่สัตว์พูดเอง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น