๑๕. นิทานเรื่อง พระเจ้าสุปปพุทธะถูกธรณีสูบ

นิทาน

เรื่อง พระเจ้าสุปปพุทธะถูกธรณีสูบ

     ๐ มีนิทานนานสุดครั้งพุทธกาล           เป็นนิทานเรื่องจริงทุกสิ่งสรรพ์

เรื่องนี้นานประมาณสักสองพัน                 หกร้อยปีเศษน้ันโดยประมาณ

สมเด็จพระทศพลทรงชนม์ชีพ                 ยังไม่รีบวิมุตตโลกตุรสถาน
อยู่นิโครธารามงามตระการ                      ณ ป่าไทรใกล้สถานกบิลพัสด์ุ
พระเสด็จนำหน้าพระสาวก                      ไปทางบกลดเลี้ยวคดเคี้ยวจัด
เพราะมีผู้นัดหมายถวายภัต                     จึงเลาะลัดทางเกวียนที่เตียนไป
พระเจ้าสุปปพุทธะพระปิตุลา                   นั่งขวางหน้าทางนั้นไม่หวั่นไหว
ดื่มน้ำจัณฑ์เมามายสบายพระทัย            มีบ่าวไพร่พรั่งพร้อมแวดล้อมวง
นั่งขวางทางพระองค์ที่ทรงผ่าน              จะกล่าวขานอย่างไรไม่สมประสงค์
ว่าเราเป็นราชาอย่าทะนง                         จะหลีกองค์สมณะเรื่องอะไร
พระผู้มีพระภาคลำบากนัก                       ไม่อาจจักข้ามกรายเจ้าชายได้
มีศักดิ์เป็นปิตุลาชราวัย                            เป็นญาติในวงศ์เล่าชั้นเจ้าลุง
จึงเสด็จย้อนหลังยังกุฎี                            มิได้มีภัตตาหารอันใครหุุง
จึงอดกระยาหารอันบำรุง                          แต่ทรงมุ่งหน้าเดินดำเนินไป  
พร้อมสาวกใหญ่น้อยนับร่้อยรูป                ก็เศร้าซูบอาหารไม่ผ่านไส้
แต่พระองค์แย้มโอษฐ์ไม่โกรธใคร           พระอานนท์สนใจในท่าที
เพราะพระองค์มิใครได้สำรวล                  ถ้าแย้มสรวลเห็นพระทนต์ไม่พ้นที่
มักจะมีเรื่องราวเล่าดีดี                             จอมมุนีแย้มสรวลสำรวลใคร
พระพุทธองค์ทรงตอบโดยชอบว่า           พระปิตุลาก่อกรรมลึกล้ำใหญ่
ที่ปิดทางเสด็จองค์พระทรงชัย                 ต่อนี้ไปเจ็ดวันเห็นทันตา
จะถูกธรณ๊สูบฮุบพระองค์                         จนมิดลงใต้ดินสิ้นเกศา
ที่บันไดปราสาทพระราชา                        บาปแรงกล้ากรรมเวรจะเป็นไป
ฝ่ายอำมาตย์สุปปพุทธะบุรุษราช              ตามพระบาทสอดหูอยู่ใกล้ใกล้
ได้ยินคำพยากรณ์สังหรณ์ใจ                    จึงกลับไปทูลนายเข้ารายงาน
พระเจ้าสุปปพุทธะทรงประมาท                คงจะพลาดแล้วหนอไอ้ออหลาน
จึงขึ้นปราสาทน้ันมิทันนาน                       ไม่ยอมผ่านลงชั้นคั่นบรรได
วันที่เจ็ดเสร็จสมอารมณ์แน่                       พระสมณะจะแพ้เราจนได้
ขณะนึกตรึกตรองต้องพระทัย                   ว่ามีชัยได้ชนะพระพุทธองค์
ม้ามงคลคึกคะนองก้องปราสาท                อัศวราชตัวโปรดโสดประสงค์
ส่งเสียงร้องก้องวังดังเจาะจง                    เรียกพระองค์ลงมาหาม้ามณี
จึงเสด็จลงมาจากปราสาท                        โดยประมาทลืมองค์พระทรงศรี
พอทรงเหยียบพื้นพลันในทันที                 พระธรณีแยกวูบสูบพระองค์
จนมิดองค์ตรงชั้นเชิงบรรได                      เสนาในนั้นรีบเข้าถีบส่ง
อัศจรรย์บรรดาลขึ้นโดยตรง                      สิ้นชีพลงจมสิ้นในดินดาล 
พระเจ้าสุปปพุทธะพระราชา                      ทรงโกรธาพยาบาทโดยอาจหาญ
ว่าทิ้งพระธิดายุุพาพาล                              และทิ้งหลานราหุลจึงขุ่นเคือง
ยังไม่ยกเชื้อสายฝ่ายกษัตริย์                     พระเทวทัตขึ้นให้เป็นใหญ่เขื่อง
กดพระเทวทัตบุตรตัวกลัวรุ่งเรือง              นี่คือเรื่องเคืองโกรธโทษพระองค์
ไม่ทราบถึงฤทธิรุทธสุดประเสริฐ               อันล้ำเลิศที่สุดพุทธประสงค์
คิดว่าพระชั้นญาติราชวงศ์                         พระจีงทรงดูแคลนเคียดแค้นนัก
เรื่องธรณีสูบนี้มีความหมาย                       ครั้งปู่ย่าตายายย่อมรู้จัก
คำสบถสาบานโบราณมัก                          ท่านชอบชักคำมาสั่งสาบาน
ให้ธรณีสูบตายวายชีวิต                             ถ้าทำผิดชั่วชาติใจอาจหาญ
คนทำผิดทำชั่วกลัวลนลาน                       ไม่อาจกล้าสาบานตำนามี
เรื่องนี้ไม่นิพนธ์เป็นมนตรา                        ในบทพาหุุงควรมีถ้วนถี่
เพราะจะเกินเก้าบทพจนีย์                         พระบาลีไม่เห็นเป็นมงคล ฯ  (๔๖ คำ)

                                                                         ๑  มกราคม  ๒๕๓๕                          
                                                                 

๑๔ นิทานเรื่อง อานันทเศรษฐีเกิดเป็นคนขอทาน

๑๔  นิทาน

เรื่อง อานันทเศรษฐีเกิดเป็นคนขอทาน

     ๐ มีนิทานนานสุดครั้งพุทธกาล        เป็นนิทานเรื่องจริงทุกสิ่งสัตย์

ในเมืองสาวัตถีบุรีรัตน์                           มีสารพัดไพร่ผู้ดีเศรษฐีดัง

มีพ้อค้าบกเรือเชื้อกษัตริย์                     มีคนขัดขี้ทูตพวกกุูฎฐัง

อานันทเศรษฐีมีชื่อเสียงลือจัง              เงินในคลังไม่น้อยแปดร้อยล้าน

แต่ตระหนีถี่เหนียวเด็ดเดี่ยวเหลือ         ไ่ม่เอื้อแก่ใครใครนอกในบ้าน

ไม่่บริจาคเจือจุนการบุญทาน                 กมลสันดานเด็ดเดี่ยวไม่เหลียวแล

มีบุตรชายคนเดียวคอยเคี้ยวเข็ญ          ให้บุตรเป็นเช่นตนมาจนแก่

บุตรชื่อมูลสิริสิยังแพ้                             เหมือนพ่อแต่ยังน้อยไม่ค่อยงก

เมื่ออานันทเศรษฐีสิ้นชีวิต                     จึงมีสิทธิ์รับต่อมรดก

ปกครองทรัพย์ต่อมาเป็นทายก              ทรัพย์สินบกพร้องไปมิใคร่รบ

วันหนึ่งพระพุทธองค์ทรงสอดส่อง         เพ่งฌานมองตรวจไปใคร่ประสบ

ใครมีบุญสร้างมาจะปรารภ                     จะได้พบพระธรรมอันอำไพ

ตรวจประสบพบบุญมูลสิริ                       มีสติปัญญาดวงตาใส

ได้ดวงตาเห็นธรรมอยู่รำไร                    เหมือนบัวใต้น้ำหล่อรอเวลา

จะปริ่มน้ำขึี้นมาเวลาบ่าย                       เมื่อรับสายสุริยันอันแรงกล้า

จึงเสด็จไปพลันมิทันช้า                         กับพระอานนท์น้องเป็นสององค์

เสด็จไปบิณฑบาตรทรงยาตรา              ในพาราสาวัตถีมีประสงค์

จะโปรดมูลเศรษฐีนี้โดยตรง                  โดยเจาะจงกองขยะระยะทาง

เห็นเด็กข้างกองขยะตะกละหิว              โดยเดินหิ้วชามกะลามาข้างข้าง

จึงถามพระอนุชามาพลางพลาง             ดูรูปร่างเด็กเล่นจะเป็นไร

พระอานนท์สังเกตุเด็กเพศชาย              แต่ร่างกายอัปลักษณ์น่าผลักใส

นัยน์ตาโปนปากเบี้ยวหน้าเหี่ยวไป         ผมหยิกไหม้เท้าเกดูเฉโก

พระองค์ทรงปุจฉาพระอานนท์               ไปจนพ้นเด็กน้อยผู้ต้อยต่ำ

ไปบอกมูลเศรษฐีผุ้มีธรรม                       ว่าเธอจำพ่อบ้างหรืออย่างไร

เมื่อสักครู่เราเผอิญเดินไปปะ                   กองขยะกองเกลี่อนริมเรือนใหญ่

ท่านเศรษฐีอานันท์อยุ่นั่นไง                    เธอจงไปเรียกหาบิดาตน

ท่านมูลเศรษฐีไม่มีเชื่อ                            นึกแสนเบื่อนักหนาตาถลน

นั่นมันเด็กข้างทางร่างพิกล                      พระทศพลเจรจาไม่น่าฟัง

พระทศพลดลใจให้เด็กน้อย                     ค่อยเดินต้อยตามทางมาข้างหลัง

ให้รำลึกชาติได้ในภวังค์                           แล้วมานั่งลงพูดเล่าบุตรตน
ว่าพ่อหรือชื่อว่านายอานันท์                     เคยเป็นชั้นเศรษฐีทวีผล
อยู่่บ้านนี้นานเหลือเมื่อเป็นคน                 จนวายชนม์ไปเกิดกำเนิดกาย
เป็นลูกคนขอทานอยุ่บ้านโน้น                  แล้วก็โดนขับไล่น่าใจหาย
เพราะยากจนอนาถาน่าอับอาย                 แต่ไม่ตายเคราะห์กรรมกระหน่ำเรา
ให้ลำบากยากจนทุพพลภาพ                    มาขัดลาภตั้งแต่เกิดกำเนิดเล่า
ทำให้แม่ยากไร้มิใช่เบา                            ท่านจึงเอามาทิ้งเพราะชิงชัง
แต่เราก็ไม่ตายวายชีวิต                             เพราะกรรมติดตามแท้มาแต่หลัง
ไม่ทำบุญกับเขาสักคราวครั้ง                     มีแต่นั่งโกรธเกรี้ยวเพราะเหนียวทรัพย์
คนขอทานมาหาก็ด่าทอ                            พระมาขอสิ่งใดก็ไล่ขับ
เที่ยวไล่ตีไพร่ข้าผุ้อาภัพ                           เราจึงรับเวรกรรมกระหน่ำมา
มูลสิริถามว่าถ้าเป็นพ่อ                              คงรู้ข้อเท็จจริงทุกสิ่งสาร์
อันทรัพย์สินเพชรมณีมีราคา                     ท่านบิดาฝังไว้ที่ไหนมี
เด็กขอทานก็ชี้ที่ฝังทรัพย์                         ในที่ลับเร้นซุกไว้ทุกที่
มูลสิริเชื่อพลันในทันที                              ว่าเด็กนี้คือบิดาชราวัย
ไปขุดได้ทรัพย์สินใต้ดินดอน                    ที่ฝังซ่อนไว้มากหาน้อยไม่
จึงเลี้ยงดุอาหารสำราญใจ                         รับเลี้ยงไว้ในบ้านสำราญรมย์
แต่เด็กนั้นวาสนาแสนอาภัพ                       ไม่ยอมรับอนุเคราะห์อันเหมาะสม
เที่ยวขอทานไปตามกรรมนิยม                   เที่ยวซานชมซุกซนไปจนตาย
ฝ่ายเศรษฐีมูลสิริก็ตริตรึก                           หวนรำลึกถึงบิดาพาใจหาย
สัตว์ทั้งหลายก่อเกิดกำเนิดกาย                 อยู่ในสายพระมหาสมุทัย
ล้วนเวียนว่ายตายเกิดกำเนิดมา                  เหมือนปวงปลาว่ายเร่ทะเลใหญ่
สังสารวัฎเฉกมหาชลาลัย                           เพราะผลกรรมนำให้เกิดเวียนวน
พ่อเศรษฐีเกิดมาเป็นยาจก                          ต้องต่ำตกเพราะไม่สร้่างทางกุศล
จึงนอบน้อมประณตพระทศพล                    จนเกิดผลตามมาโสดาบัน (๕๘ คำ )

                                                                            ๑  มกราคม  ๒๕๓๓
                     

๑๓ นิทานเรื่อง พระเทวทัตเสนอญัตติ ๕ ประการ

นิทาน

เรื่อง พระเทวทัตเสนอญัตติ ๕ ประการ

     ๐ มีนิทานนานสุดคร้ังพุทธกาล              เป็นนิทานเรื่องจริงทุกสิ่งสรรพ์

พระเทวทัตมีฤทธิ์ประสิทธิ์ครัน                   จนถึงขั่นเหาะเล่นเหมือนเช่นนก

แต่มิได้เป็นพระอริยสงฆ์                             เพราะเหตุหลงบาปกรรมจึงต่ำตก

อยากเป็นใหญ่ในบรรดาพระสาวก              อยากจะปกครองขาดแทนศาสดา

แต่พระองค์ไม่ทรงอนุญาต                         จึงอาฆาตแค้นใจอยู่ในหน้า

วางแผนฆ่าอาจาย์นมนานมา                      ไม่สมมาดปรารถนาวุ่นว้าใจ

จึงเสนอญัตติดำริว่า                                    จะหักหน้าพระองค์ให้จงได้

จึงกราบทูลมุลเหตุเป็นเลศนัย                     ถ้ามิให้คราวนี้เห็นดีกัน

เราจะแยกหมู่สงฆ์ไม่ลงหัว                          จะตั้งตัวเราเด่นให้เห็นนั่น

หมู่สงฆ์ฺเดิมก็จะด้อยลดถอยพลัน                ฝ่ายเราน้ันมากมีทวีไป

วันหนึ่งจึงกราบทูลถึงมูลเหตุ                      สงฆ์เป็นเพศถือพรตมียศใหญ่

ควรเคร่งครัดเต็มที่มีวินัย                             ควรถึอให้ยิ่งกว่าห้าประการ

หนึ่งมิให้เสพหามังสาสัตว์                           ให้ถือมังสวิรัติทุกสถาน

สองให้ออกบิณฑบาตทุกวันวาน                 ไม่ฉันภ้ตตาหารบ้านผุ้ใด

สามให้ฉันในบาตรไม่ขาดเว้น                      ไม่รับประเคนนอกบาตรมาฉันใหม่

สี่ให้ถือผ้ากาสาว์ไตร                                    สามผืนไม่รับถวายมากมายมี

ห้าให้อยู่โคนไม้ในไพรสณฑ์                        ไม่อยู่บนเรือนชานสถานที่

ไม่อยู่ในอาวาสปุลาดดี                                  ทั้งห้านี้ถือตลอดยอดวินัย

พระพุทธองค์ทรงฟังตรัสสั่งว่า                      ญัตติห้าข้อควรจะครวญใคร่
ใครจะถือถือตามความพอใจ                         แต่มิให้ถือทั่วทุกตัวตน
สงฆ์มิได้หุงหาซึ่งอาหาร                               เที่ยวขอทานข้าวสุกอยู่ทุกหน
เขาให้ทานชั่วดีตามมีจน                                เราต้องทนรับประทานอาหารนั้น
อันเนื้อสัตว์ฉันได้เราไม่ห้าม                           ไม่ผิดสามข้อเจตนานั่น
หนึ่งไม่สั่งให้ทำเป็นสำคัญ                             สองไม่ทันเห็นว่าเขาฆ่าเนื้อ
สามไม่ติดใจสงสัยว่าใครฆ่า                           เพื่อเอามาถวายแลทำแผ่เผื่อ
ให้เราฉันจำเพาะเจาะจงเบือ                           ฆ่าแกงเพื่อเจาะจงพระสงฆ์เรา
การบิณฑบาตรยาตราหาอาหาร                      เพื่อโปรดปรานคนผู้ทุกหมุ่เหล่า
ก็อาจเว้นได้อยู่ไม่ดูเบา                                   ถ้าหากเขาจะเผดียงไปเลี้ยงดู
ถ้าผ้าไตรจีวรผุกร่อนขาด                                เราก็อาจรับถวายหญิงชายอยุู่
ไม่ห้ามขาดญาติกามาอุ้มชู                             ให้ผ้าคู่ผลัดได้ไม่เป็นไร
ใครถวายเรือนชานสถานที่                               สร้างกุฎีเรือนฝาให้อาศัย
ก็อยู่ได้คุ้มฝนพันลมไป                                    เราก็ไม่ว่าวอนหย่อนวินัย
อันญัตติห้าข้อไม่ขอรับ                                    จะบังคับถ้วนทั่วหาควรไม่
จะลำบากยากเย็นเคื่ยวเข็ญใจ                          ผลได้ไม่เท่าเสียที่เพลียแรง
จะทรมานหมู่สงฆ์อย่างจงใจ                             ฝืนนิสัยผู้คนทุกหนแห่ง
สงฆ์จะอยู่อ้างว้างในกลางแปลง                       เหมือนจะแกล้งทำลายอยู่ภายใน
พระเทวทัตฟังคำพระดำรัส                               ให้นึกขัดเคืองมากที่อยากใหญ่
ไม่ใหญ่สมอารมณ์ไม่สมใจ                               จึงออกไปเจรจากับสาวก
อันญัตติห้าข้อเราขอถาม                                  ใครเห็นดีเห็นงามไม่ต่ำตก
จงตามหลังเรามาในป่ารก                                 พวกทายกทายิกาสักการะ
เพราะเคร่งครัดธรรมวินัยเมื่อใคร่รู้                     จะพรั่งพรุกันมาสาธุสะ
จะมีลาภมีทานเบิกบานละ                                 อยากเป็นพระมีวินัยไปกับเรา
ในโลกนี้มีชนปะปนอยุ่                                       คนไม่รู้ธัมโมพวกโง่เขลา
พวกรู้น้อยพลอยรำคาญสันดานเดา                   จึงไปเข้าเสเพลกับเทวทัตล
สงฆ์ประมาณห้าร้อยไม่น้อยอยู่                          มิใช่ผู้อริยอรหันต์
สังฆเพทเหตุแบ่งอย่างแจ้งชัด                           เกิดวิบัตขึ้นในสมัยนั้น
พระพุทธองค์เรียกหาพระสารีบุตร                      พระโมคคัลาน์ฤทธิ์รุทธอรหันต์
ให้ไปตามสงฆ์กลับโดยฉับพลัน                         ทิ้งแต่ชั้นโง่งมให้จมโคลน
พระโกกิลาแสนโกรธพิโรธเร่า                            จึงขึ้่นเข่าเทวทัตเหมือนหัดโขน
เลือกกระอักออกมาหูตาโปน                              นอนอยู่โคนพฤกษาในคราน้ัน                                   

 ครั้นค่อยหายคลายทุกข์จึงขุกคิด                      ว่าเราผิดคิดบาปหยาบมหันต์
ควรไปกราบขอขมาอย่าช้าพลัน                         พระภควันคงโปรดยกโทษภัย
จึงขึ้นแคร่แห่หามมาตามทาง                             มาพักข้างทุ่งหนึ่งริมบึงใหญ่
อยากจะอาบน้ำเล่นให้เย็นใจ                             จึงเดินไปนั่งมองดูหนองน้ำ
ฝ่ายพระโมคคัลลาน์พระสารีบุตร                       ทูลพระพุทธองค์ต่อถึงข้อขำ
ที่ได้ไปชี้แจงแสดงธรรม                                    แล้วได้นำยุวสงฆ์กลับลงมา
พระเทวทัตสำนึกรู้สึกตน                                    จึงดั้นด้นดินดงลงมาหา
พระสรรเพ็ชญจึงตรัสตัดวาจา                             ว่าไม่สามารถพบประสบเรา
พระเทวทัตทำบาปอันหยาบร้าย                         จักต้องตายทันทีวันนี้เล่า
ธรณีสูบไปมิใช่เบา                                              ยามเมื่อเขาอาบน้ำชำระกาย
จมลงไปเหลือแต่เพียงแค่หัว                              เมื่อรู้ตัวบาปตนเหลือล้นหลาย
จึงออกปากฝากวาจาเมื่อคราตาย                       ว่าขอถวายคางมนุษย์ต่อพุทโธ
อานิสงส์ที่ถวายร่างกายตัว                                 ที่ทำชั่วไว้หนักอยู่อักโข
ชาติสุุดท้ายได้บวชเป็นสังโฆ                             ลุุธัมโมเป็นพระปัจเจกพุทธ
แต่ต้องตกในนรกอเวจี                                        นับหมื่นปีไปเถิดไม่เกิดผุด
ชาติสุดท้ายเกิดกายเป็นมนุษย์                           ลุโลกุตรธรรมเที่ยวอยู่เดียวดาย
การก็เป็นเช่นน้้นสุดผันผ่อน                                พยากรณ์ไว้แสนจะแม่นหมาย  
ธรณีสูบมิดชีวิตวาย                                             สิ้นชื่อชายเทวทัตแต่บัดนั้น
แต่เรื่องนี้ไม่มีมาปรากฎ                                      นิพนธ์พจน์บทคาถาพาหุงนั่น
ทรงพิชิตเทวทัตโดยอัศจรรย์                              รู้กันลั่นบ้านเมืองเลื่องลือชา
มังสวิรัติมาเฟื่องในเมืองไทย                              เพราะมิได้ตรองตรึกและศึกษา
ไม่รู่้เรื่องคำตรัสพระศาสดา                                 ที่สอนว่าฉันเนื้อเพื่ออะไร
ฉันเพื่อมีชีพอยู่ในหมู่สงฆ์                                   เพื่อดำรงพุทธธรรมนำสมัย
ฉันสิ่งที่ชาวบ้านทำทานไทย                               โดยมิได้เจตนาจะฆ่าแกง
ไม่เห็นเขาฆ่าแกงเลือดแดงเดือด                        เห็นเขาเชือดคอตายนึกหน่ายแหนง
ไม่มีความสงสัยใจระแวง                                     ว่าเขาแกล้งฆ่าตายถวายตน
อันเนื่อปลาเช่นน้ันก็ฉันได้                                   ที่เขาให้ทานมาอย่าฉงน
ขณะฉันปลงใจในกมล                                         ว่าเนื่้อคนเนื้อสัตว์โดยสัจจา
มันคือสิ่งเดียวกันทั้งนั้นหมด                                อย่าติดใจในรสเนื่้อมัจฉา
มิใช่อยุ่เพื่อกินจนลิ้นชา                                       ฉันเนื่อปลาเพื่อปลงดำรงธรรม  ฯ (๗๘ คำ)

                                                                                             ๑ มกราคม ๒๕๓๓