๒๐ นิทาน
เรื่อง พระยศกับสหายเป็นสัปเหร่อ
เรื่อง พระยศกับสหายเป็นสัปเหร่อ
๐ มีนิทานนานสุดครั้งพุทธกาล เป็นนิทานเรื่องจริงทุกสิ่งศรี
เมื่อพระทูลกระหม่อมจอมมุนี ยังอยู่ดีพร้อมหน้าหมู่สาวก
พระองค์จำพรรษาในป่ากวาง อันเรียกอย่างภาษาอุบาสก
ป่ามฤคทายวันอันสาธก ที่ท่านยกสัตว์ไพรให้เป็นทาน
พระเจ้าแผ่นดินถิ่นแคว้นแดนมคธ ผู้ทรงยศนามพระพิมพิสาร
ให้อภัยสัตว์ต่างต่างพวกกวางพ่าน ไม่ล้างผลาญสัตว์ไพรเลี้ยงไว้ดู
พวกปัญจวัคคีย์อันมีชื่อ จึงมาถือพรตได้อาศัยอยู่
พระพุทธองค์อยุู่ไกลก็ได้รู้ จึงมาสุ่ป่ากวางเดินทางมา
พระเทศน์เรื่องอริยสัจจ์อรรถลึกซื้ง ให้เข้าถึงปรมัตถ์อรรถคาถา
โกณฑัญญะรู้ล่วงได้ดวงตา ได้โสดาบันก่อนในดอนกวาง
คร้ันรุ่งอรุโณทัยใกล้สุรีย์ ทอแสงสีส่องฟ้าคราสว่าง
พระส่องญาณอภิญญาตรวจตราพลาง ก็เห็นร่างพระยศปรากฎพลัน
เป็นลูกชายเศรษฐีมีตระกูล อันมากมูลเงินทองกองมหันต์
อยู่ปราสาทสามหลังโด่งดังครัน พร้อมสาวสรรพ์ร้องรำระบำเปลือย
แต่พระยศเบื่อหน่ายระคายจิต ไม่อยากพิศโยนีนางขี้เลื่อย
ไม่อยากมองบังอรที่นอนเลื่อย นึกหน่ายเหนื่อยนอนพบเหมือนศพตาย
จึงหนีออกนอกบ้านสถานกว้าง ออกเดินทางเรื่อยเปื่อยด้วยเหนื่อยหน่าย
จะไปชมป่ากวางอย่างสบาย ว่าเจ้าชายมาบวชนั่งสวดมนต์
พระสมณโคดมบรมกษัตริย์ ทิ้งสมบัติเหลือหลายมุ่่งหมายผล
เราเป็นเต่ชนชั้นสามัญชน ควรพบพระทศพลสั่งสนทนา
จึงมุ่งหน้าเดินไปในป่ากวาง เมื่อเดินทางหมองกมลก็บ่นบ้า
"ที่นี่ยุ่ง ที่นี่ยุ่ง" เดินมุ่งมา พระตถาคตเห็นความเป็นไป
จึงแบ่งภาคเดินทางเข้าขวางหน้า แล้วตรัสว่า "ในป่าหายุ่งไม่"
"เชิญท่านมาที่นี่ดีกระไร เราจะได้สนทนาพุูดจากัน"
พระยศฟังเสียงตรัสจำรัสเสียง ดั่งสำเนียงพระพรหมอุดมสวรรค์
เข้าเฝ้าหน้าพระพักตร์ภควัน พระองค์น้ันบริสุทธิ์ดุจเทพไท
จึงนั่งอึ้งตะลึงแลแต่พระพักตร์ เห็นทรงศักดิ์บริสุทธิ์สุดผ่องใส
ยิ่งเลื่อมใสศรัทธาประหม่าใจ ช่างกระไรงามสง่ายิ่งกว่ามนุษย์
พระพทธองค์ทรงจ้องมองพระยศ ก็ปรากฎว่าจิตสนิทหยุด
ทรงเทศน์อนุปุพพิกถา*ธรรมาวุธ ไต่ขั้นสุดต่ำคั้นชั้นบันได
หนึ่งทรงเทศน์เรื่องทานการแบ่งปัน แบ่งทรัพย์น้ันทายกยาจกให้
สองทรงเทศน์เรื่องศีลรักษาใจ ย่อมจักได้สรวงสวรรค์สำราญรมย์
สามทรงเทศน์เรื่องกามเป็นความใคร่ ย่อมจะได้ความสุขมีทุกข์ผสม
สี่ทรงเทศน์เรื่องทุกข์ระทมตรม เพราะขันธ์ห้าพาจมระทมทุกข์
ห้าทรงเทศน์สมุทัยทุกข์ใหญ่หลวง มีเพราะปวงตัณหาไม่ผาสุข
หกทรงเทศน์ถึงมรรคาพาพ้นคุก จึงเป็นสุขในสถานนิพพานพ้น
พระยศฟังพระองค์ได้ทรงเทศน์ มองเห็นเหตุลับเร้นมองเห็นผล
ได้ดวงตาเห็นธรรมฉ่ำกมล ในบัดดลเรียกว่าโสดาบัน
เพราะบุญแต่ชาติก่อนย้อนมาหา พรตถาคตบอกใช่หลอกนั่น
ในชาติก่อนพระยศปรากฎพลัน เกิดเป็นชั้นหนุ่มชายสหายมี
ห้าสิบห้าคนรวมอยุ่ร่วมกัน ทุกทุกวันนั้นเล่าช่วยเผาผี
เป็นสัปเหร่อช่วยกันมานานปี จนรุ้ดีในอสุภสัญญา
ได้เวียนเกิดเวียนตายมาหลายชาติ เป็นนักปราชญ์รู้จริงทุกสิ่งสาร์
ว่าชีวิตเกิดตายวายชีวา จึงไม่น่าเกิดตายนึกหน่ายใจ
ได้อสุภสัญญามาแต่ก่อน บุญนั้นย้อนมาเฉลิมส่งเสริมให้
สำเร็จพระอรหันต์ด้วยทันใด ก่อนพ่อได้ตามหาจนมาพบ
จึงบิดาพยายามตามหาบุตร เดินรีบรุดเข้าไพรได้ประสบ
แต่ว่าพระพุทธองค์ผู้ทรงภพ ทรงสยบจิตเล่นไมเห็นกัน
เมื่อบิดาพระยศปรากฎหน้า เที่ยวตามหาบุตรชายดั่งหมายมั่น
ก็ทรงเทศน์ให้ฟังเหมือนดั่งวัน พระยศน้ันเข้ามาอีกคราครั้ง
บิดาพระยศนั่งนิ่งฟังเทศน์ ได้ดวงเนตรเห็นธรรมดั่งความหลัง
พระยศฟังแจ่มจรัสในสัจจัง จนกระทั่งลช้ันอรหัตตา
พระจึงหยุดเพ่งฌานบันดาลฤทธิ์ ที่เข้าปิดตาพ่อเสียต่อหน้า
มิให้เห็นพระยศปรากฎตา ให่บิดาเห็นบุตรสุดที่รัก
แต่ต่างเป็นพระอริยะจิตสว่าง มองเห็นทางพระนิพพานอันประจักษ์
ไม่กลับไปครองเรือนเป็นเพื่อนพรรค จึงมิชักชวนร้องให้ครองเรือน
ห้าสิบสี่เพื่อนชายสหายทั้งหมด เห็นพระยศบวชล้วนก็ชวนเพื่อน
พากันบวชปลาบปลื้มไม่ลืมเลือน บุญมาเตือนจิตน้ันให้บรรพชา
ครบห้าสิบพระองค์จึงทรงสอน ให้สัญจรแยกหมู่ไปอยู่ป่า
หมั่นบำเพ็ญพากเพียรภาวนา ลุโสดาอรหันต์ตามชั้นไป
เป็นสาวกรุ่นแรกที่แยกหมู่ ออกไปสู่ถิ่นฐานบ้านน้อยใหญ่
เป็นกำลังเผยแพร่พระธรรมวินัย เผยพรไตรรัตนาสู่สากล ฯ (๖๒ คำ )
๖ มกราคม ๒๕๓๓
โกณฑัญญะรู้ล่วงได้ดวงตา ได้โสดาบันก่อนในดอนกวาง
คร้ันรุ่งอรุโณทัยใกล้สุรีย์ ทอแสงสีส่องฟ้าคราสว่าง
พระส่องญาณอภิญญาตรวจตราพลาง ก็เห็นร่างพระยศปรากฎพลัน
เป็นลูกชายเศรษฐีมีตระกูล อันมากมูลเงินทองกองมหันต์
อยู่ปราสาทสามหลังโด่งดังครัน พร้อมสาวสรรพ์ร้องรำระบำเปลือย
แต่พระยศเบื่อหน่ายระคายจิต ไม่อยากพิศโยนีนางขี้เลื่อย
ไม่อยากมองบังอรที่นอนเลื่อย นึกหน่ายเหนื่อยนอนพบเหมือนศพตาย
จึงหนีออกนอกบ้านสถานกว้าง ออกเดินทางเรื่อยเปื่อยด้วยเหนื่อยหน่าย
จะไปชมป่ากวางอย่างสบาย ว่าเจ้าชายมาบวชนั่งสวดมนต์
พระสมณโคดมบรมกษัตริย์ ทิ้งสมบัติเหลือหลายมุ่่งหมายผล
เราเป็นเต่ชนชั้นสามัญชน ควรพบพระทศพลสั่งสนทนา
จึงมุ่งหน้าเดินไปในป่ากวาง เมื่อเดินทางหมองกมลก็บ่นบ้า
"ที่นี่ยุ่ง ที่นี่ยุ่ง" เดินมุ่งมา พระตถาคตเห็นความเป็นไป
จึงแบ่งภาคเดินทางเข้าขวางหน้า แล้วตรัสว่า "ในป่าหายุ่งไม่"
"เชิญท่านมาที่นี่ดีกระไร เราจะได้สนทนาพุูดจากัน"
พระยศฟังเสียงตรัสจำรัสเสียง ดั่งสำเนียงพระพรหมอุดมสวรรค์
เข้าเฝ้าหน้าพระพักตร์ภควัน พระองค์น้ันบริสุทธิ์ดุจเทพไท
จึงนั่งอึ้งตะลึงแลแต่พระพักตร์ เห็นทรงศักดิ์บริสุทธิ์สุดผ่องใส
ยิ่งเลื่อมใสศรัทธาประหม่าใจ ช่างกระไรงามสง่ายิ่งกว่ามนุษย์
พระพทธองค์ทรงจ้องมองพระยศ ก็ปรากฎว่าจิตสนิทหยุด
ทรงเทศน์อนุปุพพิกถา*ธรรมาวุธ ไต่ขั้นสุดต่ำคั้นชั้นบันได
หนึ่งทรงเทศน์เรื่องทานการแบ่งปัน แบ่งทรัพย์น้ันทายกยาจกให้
สองทรงเทศน์เรื่องศีลรักษาใจ ย่อมจักได้สรวงสวรรค์สำราญรมย์
สามทรงเทศน์เรื่องกามเป็นความใคร่ ย่อมจะได้ความสุขมีทุกข์ผสม
สี่ทรงเทศน์เรื่องทุกข์ระทมตรม เพราะขันธ์ห้าพาจมระทมทุกข์
ห้าทรงเทศน์สมุทัยทุกข์ใหญ่หลวง มีเพราะปวงตัณหาไม่ผาสุข
หกทรงเทศน์ถึงมรรคาพาพ้นคุก จึงเป็นสุขในสถานนิพพานพ้น
พระยศฟังพระองค์ได้ทรงเทศน์ มองเห็นเหตุลับเร้นมองเห็นผล
ได้ดวงตาเห็นธรรมฉ่ำกมล ในบัดดลเรียกว่าโสดาบัน
เพราะบุญแต่ชาติก่อนย้อนมาหา พรตถาคตบอกใช่หลอกนั่น
ในชาติก่อนพระยศปรากฎพลัน เกิดเป็นชั้นหนุ่มชายสหายมี
ห้าสิบห้าคนรวมอยุ่ร่วมกัน ทุกทุกวันนั้นเล่าช่วยเผาผี
เป็นสัปเหร่อช่วยกันมานานปี จนรุ้ดีในอสุภสัญญา
ได้เวียนเกิดเวียนตายมาหลายชาติ เป็นนักปราชญ์รู้จริงทุกสิ่งสาร์
ว่าชีวิตเกิดตายวายชีวา จึงไม่น่าเกิดตายนึกหน่ายใจ
ได้อสุภสัญญามาแต่ก่อน บุญนั้นย้อนมาเฉลิมส่งเสริมให้
สำเร็จพระอรหันต์ด้วยทันใด ก่อนพ่อได้ตามหาจนมาพบ
จึงบิดาพยายามตามหาบุตร เดินรีบรุดเข้าไพรได้ประสบ
แต่ว่าพระพุทธองค์ผู้ทรงภพ ทรงสยบจิตเล่นไมเห็นกัน
เมื่อบิดาพระยศปรากฎหน้า เที่ยวตามหาบุตรชายดั่งหมายมั่น
ก็ทรงเทศน์ให้ฟังเหมือนดั่งวัน พระยศน้ันเข้ามาอีกคราครั้ง
บิดาพระยศนั่งนิ่งฟังเทศน์ ได้ดวงเนตรเห็นธรรมดั่งความหลัง
พระยศฟังแจ่มจรัสในสัจจัง จนกระทั่งลช้ันอรหัตตา
พระจึงหยุดเพ่งฌานบันดาลฤทธิ์ ที่เข้าปิดตาพ่อเสียต่อหน้า
มิให้เห็นพระยศปรากฎตา ให่บิดาเห็นบุตรสุดที่รัก
แต่ต่างเป็นพระอริยะจิตสว่าง มองเห็นทางพระนิพพานอันประจักษ์
ไม่กลับไปครองเรือนเป็นเพื่อนพรรค จึงมิชักชวนร้องให้ครองเรือน
ห้าสิบสี่เพื่อนชายสหายทั้งหมด เห็นพระยศบวชล้วนก็ชวนเพื่อน
พากันบวชปลาบปลื้มไม่ลืมเลือน บุญมาเตือนจิตน้ันให้บรรพชา
ครบห้าสิบพระองค์จึงทรงสอน ให้สัญจรแยกหมู่ไปอยู่ป่า
หมั่นบำเพ็ญพากเพียรภาวนา ลุโสดาอรหันต์ตามชั้นไป
เป็นสาวกรุ่นแรกที่แยกหมู่ ออกไปสู่ถิ่นฐานบ้านน้อยใหญ่
เป็นกำลังเผยแพร่พระธรรมวินัย เผยพรไตรรัตนาสู่สากล ฯ (๖๒ คำ )
๖ มกราคม ๒๕๓๓
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น